Báo hoa mai thuộc giống mèo lớn sinh sống rất nhiều ở các nước Châu Phi, chúng có một thân hình to lớn vì thế nên được xếp vào những con vật săn mồi đáng sợ. Vì loài báo này sống trong thiên nhiên rừng rạp nên không ảnh hưởng gì nhiều đến con người. Nhưng đây cũng là loài động vật được xếp vào trong sách đỏ những con vật có nguy cơ bị tuyệt chủng.
Một vài nét sơ lược khái quát về báo hoa mai
Báo hoa mai có tên gọi tiếng anh là Leopard thuộc họ nhà Mèo. Báo hoa có đặc điểm dễ nhận dạng là thân dài và chân cao. Thông thường, con đực sẽ có khối lượng cân nặng khoảng 30 – 90kg, còn báo cái có kích thước chỉ bằng ⅔ báo đực.
Đặc điểm về màu sắc của báo hoa mai
Lưng của báo hoa có màu vàng nhạt kết hợp những đốm vàng chấm đen giống như hình hoa mai, phần bụng có màu trắng bạc. Đốm phần đầu nhỏ và đến gốc đuôi sẽ to dần lên. Đây là loài báo rất phổ biến, ngoài ra báo hoa còn là loài báo biến dị cá thể cùng loài rất hiếm gặp, nó có màu đen toàn thân, đốm hoa mai ẩn dưới nền lông nên khó để phát hiện ra.
Màu da của báo thay đổi theo khí hậu và môi trường từ màu vàng nhạt đến màu nâu vàng hoặc màu vàng. Phần lớn báo hoa mai có lông màu nâu hay vàng nhạt nhưng lớp lông của chúng rất đa dạng. Báo đốm sống ở trong rừng sẽ có màu lông tối hơn những con trong môi trường khô cằn. Các đốm sẽ mờ dần về phía bụng trắng và phần trong và phần dưới chân.
Những mảng đốm nổi bật là ở mặt sau, sườn và thân sau. Đốm có hình tròn và loài vật này có xu hướng sống ở Nam Phi và lớn hơn trong quần thể khu vực châu Á. Bộ lông có xu hướng có màu xám ở vùng khí hậu lạnh và có màu vàng đậm trong môi trường của rừng mưa nhiệt đới.
Đặc điểm về kích thước, đồ ăn của báo hoa
Tuy báo hoa có kích thước nhỏ so với một số loài báo lớn trong họ, nhưng chúng là những kẻ săn mồi rất điêu luyện, có khả năng sinh tồn rất cao. Nếu so sánh với báo đốm và báo hoa mai thì khó phân được thắng bại, vì báo đốm có thế mạnh cơ bắp còn báo hoa săn mồi bằng sự nhanh nhạy, thông minh.
Báo hoa mai có thể ăn tất cả các loài động vật nào với các kích thước, chẳng hạn như: lợn, trâu, bò, nai, hươu, gia súc và kể cả loài gặm nhấm lớn. Chúng sống chủ yếu ở khu rừng già, tập trung chủ yếu ở châu Phi và châu Á. Báo hoa có thói quen kiếm ăn ở nơi vắng người, hoạt động vào ban ngày lẫn ban đêm. Ngoài lúc đi săn mồi, chúng thích nằm nghỉ trên cành cây. Báo hoa thường sống đơn, chỉ sống theo cặp khi bắt đầu vào mùa sinh sản.
Những điều thú vị của báo hoa
Đuôi chóp của báo hoa mai có màu trắng dài khoảng 60cm –100cm, bên dưới có màu trắng và có đốm tạo thành dải không được hoàn chỉnh về phía đuôi. Lông của chúng thường rất mềm và dày, đáng chú ý hơn là ở phần bụng mềm hơn ở phần lưng. Chúng có xu hướng phát triển hơn ở những vùng khí hậu lạnh.
Những sợi lông bảo hộ sẽ bảo vệ cơ thể, lông là ngắn ở mặt và đầu, và tăng chiều dài phía sườn và bụng khoảng 25–30 mm. Những cá thể thành niên có bộ lông xù và có màu tối do các đốm sắp xếp dày đặc. Báo hoa mai màu đen phổ biến trong rừng mưa gần xích đạo của bán đảo Mã Lai và rừng nhiệt đới trên một số ngọn núi châu Phi như núi Kenya.
Từ tháng 1 năm 1995 đến tháng 4 năm 2008, báo hoa được chụp ảnh tại 16 địa điểm bán đảo Mã Lai nỗ lực lấy mẫu hơn 1000 đêm bẫy máy ảnh. Trong số 465 bức ảnh của báo hoa, có 460 bức từ các địa điểm nghiên cứu phía nam eo đất Kra, nơi phi hắc tố không bao giờ chụp ảnh. Dữ liệu cho thấy sự cố định của các alen tối trong khu vực.
Đặc điểm phân biệt báo hoa và các loài báo khác
Thông thường những con báo này hay bị nhầm lẫn với nhau, những con báo đốm này là ví dụ cụ thể. Báo gấm, báo đốm Mỹ, báo đốm châu Phi và báo hoa mai thường rất hay bị nhầm với nhau. Báo gấm còn được phân biệt bằng các đốm khuếch tán so với các đốm nhỏ hơn và khác biệt của báo, chân dài hơn và đuôi cũng mỏng hơn nhiều
Báo hoa mai dễ dàng phân biệt với họ gần nhất là báo đốm Mỹ nếu người ta biết nhìn vào điểm cần thiết. Phần lớn báo hoa không có đốm hoa thị mà báo đốm Mỹ lại có. Hơn nữa, báo đốm Mỹ có đệm chân lớn hơn và tròn hộp sọ cũng lớn hơn. Báo hoa Amur và báo hoa Bắc thỉnh thoảng có ngoại lệ. Báo hoa nhỏ hơn và ít rắn chắc hơn so với báo đốm Mỹ, mặc dù chúng chắc hơn báo gêpa.
Bên cạnh biểu hiện bề ngoài báo hoa mai và báo đốm Mỹ khác nhau về thói quen sinh sống. Báo đốm Mỹ, quen với cuộc sống trong rừng mưa nhiệt đới, thích sống gần nước, trong khi báo hoa thông thường tránh ẩm ướt, và sống trên cây nhiều hơn.
Trọng lượng, kích thước cơ thể của báo hoa mai
Báo hoa mai có hình dạng lưỡng hình con đực to và nặng hơn con cái rất nhiều. Ngoại hình của chúng cơ bắp, các chi ngắn và có một cái đầu rộng. Con đực được tính từ vai cao 60cm–70cm, trong khi con cái sẽ cao khoảng 57cm–64 cm . Chiều dài đầu và thân từ 90 đến 190 cm. Trong khi đó con đực nặng từ 36kg–90kg thì con cái nặng từ 26kg–60kg. Các phép đo này sẽ thay đổi theo địa lý và môi trường chúng sống.
Thông thường loài báo đốm có kích thước lớn ở những khu vực chúng sống là đầu chuỗi thức ăn, không hạn chế cạnh tranh từ kẻ săn mồi lớn như sư tử và hổ. Tuy nhiên, theo chuyên gia Alfred Edward Pease, báo hoa ở Bắc Phi có kích thước tương đương với một con sư tử. Có một báo vào năm 1917 và một con báo đốm Algeria có kích thước 8 ft 10 in, trước khi bị lột da.
Trọng lượng tối đa của con báo hoa mai là khoảng 96 kg, được ghi nhận ở vùng Nam Phi. Nó được ghép cặp cùng với một con báo ở Ấn Độ bị giết ở Himachal Pradesh vào năm 2017 với chiều dài khoảng 262 cm.
Báo hoa mai sống trong môi trường như thế nào?
Báo hoa mai phân bố lớn nhất trong số tất cả các loài báo hoang dã, xuất hiện rộng ở châu Phi cũng như miền đông và miền nam khu vực châu Á, mặc dù quần thể cho thấy xu hướng giảm dần, và chia cắt bên ngoài châu Phi.
Phân bố ở các vùng Châu Phi
Ở châu Phi Sahara, loài này còn rất nhiều và thậm chí phát triển trong môi trường sống nơi con báo lớn khác đã biến mất, mặc dù có khả năng xảy ra xung đột giữa người và báo do báo tấn công gia súc của người.
Các cá thể ở Bắc Phi đã bị tuyệt chủng, dữ liệu về thông tin của chúng ở châu Á không được nhất quán. Quần thể ở Tây Nam Á và Trung Á nhỏ và phân mảnh; ở phía đông bắc, chúng đang bị đe dọa. Ở tiểu lục địa Ấn Độ, Đông Nam Á và Trung Quốc, báo hoa mai vẫn tương đối phong phú và nhiều. Trong số loài họ báo nói chung, số lượng lớn hơn các loài Panthera khác, những loài hầu như tất cả phải đối mặt với các mối nguy hại bảo tồn cấp tính.
Mặc dù số lượng lớn loài thú săn đêm và sống ở trên cây rất khó nhìn trong tự nhiên. Có thể khu vực có nhiều nhất là vườn quốc gia Yala Sri Lanka, ở đó mật độ báo hoa hoang cao nhất nhưng thậm chí ngay ở đây việc nhìn thấy chúng không phải lúc nào cũng thấy được.
Báo hoa mai sống ở nơi rừng nhiệt đới
Báo hoa mai có khả năng thích nghi rất đặc biệt, mặc dù môi trường sống chủ yếu gắn với đồng cỏ xavan và rừng nhiệt đới. Các quần thể phát triển mạnh ở bất cứ nơi đâu trong phạm vi loài nơi đồng cỏ, rừng thưa và rừng ở ven sông hầu như không bị xáo trộn. Ở Viễn Đông, chúng sống trong khu rừng lá kim ôn đới nơi nhiệt độ đông xuống thấp tới −25 °C.
Chúng thích nghi rất tốt trong một số khu rừng nhiệt đới ẩm nhất và cả rìa các sa mạc nửa khô cằn. Báo hoa phía tây và Trung Á tránh sa mạc và khu vực có tuyết phủ dài và các khu vực trung tâm đô thị. Ở Ấn Độ, quần thể báo sống khá gần các khu định cư của con người thậm chí ở khu vực bán phát triển.
Mặc dù đôi khi thích nghi sự xáo trộn của con người, báo hoa đòi hỏi con mồi dồi dào và lớp thực vật thích hợp để săn mồi tồn tại kéo dài và do đó hiếm khi ở các khu vực phát triển mạnh quá lâu. Do sống lén lút siêu hạng của báo hoa, mọi người thường không biết những con báo lớn đang sống gần nơi ở của họ.
Vấn đề sinh thái học của báo hoa mai
Báo hoa mai hoạt động từ hoàng hôn đến khi bình minh và nghỉ ngơi hết thời gian trong ngày và một số giờ vào ban đêm trong bụi cây, các tảng đá hoặc trên cây. Báo hoa đã quan sát thấy đi bộ từ 1–25 km trên phạm vi chúng đi vào ban đêm; chúng thậm chí đi lang thang tới 75km nếu bị làm phiền.
Ở một số vùng, là loài ăn đêm trong các khu rừng tây châu Phi, chúng được quan sát thấy phần lớn đi săn vào ban ngày nhưng là lúc chạng vạng, khi con mồi đã hoạt động; mô hình hoạt động khác nhau với các mùa. Báo hoa biết đến với khả năng leo trèo tốt và quan sát thấy thường nghỉ ngơi trên cây vào ban ngày, kéo lê con mồi mà chúng săn được và mang nó lên đó, và giấu ở những ngọn cây.
Mặc dù không thích bơi lội như loài báo lớn khác, chẳng hạn như hổ. Chúng nhanh nhẹn và chạy với tốc độ 58km/h, mặc dù có thể chạy được với tốc độ tối đa lên đến 90km/h nếu địa hình thuận lợi. Chúng có thể nhảy xa 6m theo chiều ngang và nhảy cao lên đến 3m theo chiều dọc.
Kết luận
Như vậy qua bài viết trên chúng ta có thể thấy được những thông tin vô cùng bổ ích của loài báo hoa mai. Từ đó có thể thấy được đây là loài động vật to lớn, khỏe mạnh. Là một biểu tượng thiêng liêng đáng để chúng ta bảo tồn và ghi nhớ.
